LUZ ARCAS, NURIA SOTELO, QUIQUE PEÓN & XABIER ERKIZIA
Galicia, Andalucía & Navarra
Fóra de sí
Luz Arcas atópase con Nuria Sotelo na Casa Vella para retomar un proxecto que comezou en 2024. Ás artistas sumáronse dous colaboradores fundamentais: Quique Peón e Xabier Erkizia. Xuntos traballaron na preparación da estrea de Fóra de si dentro da 32a Bienal de Pontevedra, que tivo lugar o 5 de setembro.
Durante a residencia desenvolveron un proceso de investigación e ensaio intenso, comezando por revisar o material creado en 2024 para, aos poucos, ir abrindo novas liñas de traballo a partir da incorporación de Quique e Xabier.
“Con Quique exploramos a potencia do folclore galego, tanto desde o baile como desde o canto e a percusión. A súa presenza achegou unha enerxía ancestral que se integrou de maneira orgánica co corpo contemporáneo da peza. Con Xabier Erkizia abrimos un diálogo fascinante entre o son do territorio e a composición escénica. Investigamos sobre os ruídos e ritmos da contorna rural —como o son dos carros polos que Erkizia ten fascinación, sendo Galicia uno dos lugares do seu estudo—, que se converteron nun elemento estrutural do espazo sonoro.”
As xornadas organizáronse entre sesións de investigación e creación, ensaios, gravacións de campo e sesións colectivas de escoita. Tamén realizaron un pequeno encontro aberto con veciños e veciñas do lugar, compartindo parte do proceso, cantos tradicionais e fragmentos coreográficos. “Esa relación coa comunidade foi moi inspiradora e lembrounos o sentido orixinal do proxecto: bailar desde o común, desde o compartido.”
LUZ ARCAS, NURIA SOTELO, QUIQUE PEÓN & XABIER ERKIZIA
Luz Arcas é bailarina, coreógrafa e directora escénica. En 2009, funda a compañía A Phármaco. Recolle os seus últimos traballos en dous proxectos: Bekristen/ Tríptico da prosperidade (2019-2023), formado polas pezas La domesticación, Somos la guerra y La buena obra, coproducido polo Festival de Outono, Centro de Cultura Contemporánea Conde Duque e Teatros da Canle de Madrid, o Teatro Central de Sevilla e o Centro de Creación Contemporánea Graner de Barcelona, e o Ciclo dos milagres (2020- 2022), formado polas pezas Toná, Trilla e Mariana, esta última coproducida pola Bienal de Flamenco de Sevilla, Teatros da Canle de Madrid e Ma-scène nationale Pays de Montbeliard. Ha coreografiado para o Victor Ullate Ballet, a Compañía Nacional de Danza do Salvador e a ópera Rigoletto, dirixida por Miguel do Arco, produción do Teatro Real de Madrid, Ópera de Tel Aviv, ABAO Bilbao e o Teatro Maestranza de Sevilla. É autora do libro Pensé que bailar me salvaría, editado por Contintametienes.
É Premio O Ollo Crítico de Danza 2015, Premio Mellor Intérprete Feminina de Danza 2015 en Premios Lorca, finalista Mellor Intérprete Feminina de Danza nos Premios Max 2017 (Kaspar Hauser. El huérfano de Europa), Premio Injuve 2009 e Málaga Crea 2009. En 2024, o Ministerio de Cultura e Deporte nomeouna Premio Nacional de Danza na modalidade de Creación.
Nuria Sotelo, veterinaria conversa, bailarina, coreógrafa, fundadora e directora artística da compañía de danza-teatro Furia Sotelo, directora do Espazo de danza do Campus de Ourense UV, docente no eido do movemento, traballadora no ámbito social das artes, impulsora e coordinadora do espazo de creación artística e acción social no rural A Casa Vella. No seu afán por colaborar co desenvolvemento artístico do territorio, centrou o seu traballo en Galicia, traballando como intérprete en diferentes compañías de danza e de teatro. Os espectáculos de Licenciada Sotelo, reconvertida a Furia Sotelo teñen sido apoiados pola AGADIC, O Festival ALT de Vigo, O Festival Escenas do Cambio, Corpo(a)Terra entre outros. E teñen participado en programacións e Festivais nacionais e internacionais.
Ademais de dirixir os espectáculos de Licenciada Sotelo, realiza encargos e colaboracións puntuais como coreógrafa para diferentes artistas, compañías e eventos. En 2017 é premiada como coreógrafa pola obra Ensaio amor no Certame Coreográfico de Madrid e recibe o Premio de Interpretación Maruja Villanueva do Concello de Padrón. No eido social das artes, ten traballado en proxectos para a compañía5S ou o Festival Internacional de danza Deltebre Dança. No 2019 o seu proxecto escénico comunitario e inclusivo “Ser con” foi un dos beneficiarios do programa Art For Change da Fundación La Caixa. Dende o 2016 ten colaborado nos programas de igualdade do Concello de Allariz.
Quique Peón é coreógrafo, investigador, intérprete e docente no ámbito da música e o baile tradicional de Galicia. A súa actividade profesional céntrase na investigación etnográfica e realizou un extenso labor de recollida de campo. Recuperou e restaurou centos de bailes, danzas, músicas, traxes, instrumentos e costumes. Gañou innumerables premios a nivel nacional e internacional. Dirixiu desde 1982 o Grupo de Música e Baile Tradicional Xacarandaina da Coruña: Xornadas de Folclore Galego de Santiago de Compostela, Medalla de Ouro (1983, 84, 85, 87); Mellor bailarín de Galicia (1985 e 1988); Programa “Gente Joven” TVE, primeiro premio (1983, 84 e 85); e primeiro premio en Satoraljauhely (Hungría) (2005).
Espectáculos tradicionais: Costumes e saberes dun pobo, Unha viaxe por noutrora, Ribeirana, Atruto, Dengue, Camiño do Sul, Galicien Amerika Line, Patrimonio Inmaterial. No 2008 crea a súa compañía profesional de danza galega Quique Peón Cía, na que desenvolve as súas inquietudes creativas e coreográficas. Obtivo o 2º premio de coreografía no XXI Certame de Coreografía de Danza Española y Flamenco de Madrid (2012) e o Premio do Conservatorio Superior de Madrid María de Ávila (2012). Entre as producións: Ovay (2008), Aléndacroa (2010), Seisdecatro (2011), Amizade (2012) e O Poder do Arcabuz (2016). No eido folk coliderou o grupo de música Radio Cos, que ten dous traballos discográficos no mercado e foi grupo oficial do Womex 2018.
Xabier Erkizia é un artista sonoro, creador radiofónico, produtor e xornalista. O seu traballo fundaméntase na investigación entre distintas persoas, sons e formatos, xa sexa en instalacións sonoras, gravacións ou composicións musicais. Desenvolveu a súa actividade en Europa, América e Asia, e publicou unha longa lista de obras, tanto en solitario como en colaboración con outros artistas. Co-dirixiu o Festival doutras Músicas ERTZ e foi coordinador do laboratorio de son AUDIOLAB de Arteleku. Actualmente participa en varios proxectos sonoros como Billy Bao ou Soinumapa.net. Compón bandas sonoras para films, ademais de colaborar regularmente con varios medios de comunicación.
